Op deze pagina staan de vele grotere gebouwen, vooral kerken, van de hand van Cuypers. Het overzicht is (nog) niet compleet, maar geeft wel al zicht op zijn enorme productie als architect en bouwmeester.

Kies uw Nederlandse provincie voor een overzicht van het werk van Pierre Cuypers in uw omgeving. Bovendien is Pierre Cuypers ook actief geweest buiten Nederland.

Groningen

Groningen: Kapel op kerkhof (1879)
Kapel in neogotische stijl.

Groningen: Sint Jozefkathedraal (1886-1887)
Sinds 1980 is deze neogotisch basiliek de kathedraal van de bisschop van Groningen. Voor het ontwerp werkt Pierre Cuypers samen met zijn zoon Jos. Het ontwerp is gebaseerd op de Broederenkerk in Zutphen, met uitzondering van de toren aan de voorzijde. Meer info: www.bisdomgroningen.nl

Groningen: Sint Martinuskerk (1895)
Hoewel het ontwerp van deze neogotische kruisvormige basiliek zo goedkoop mogelijk was, werd het toch de duurste katholieke kerk in de provincie Groningen. In de jaren 50 van de vorige eeuw is het de kathedraal van de bisschop van Groningen geweest. Na vergeefse pogingen om er de bibliotheek van de Universiteit van Groningen onder te brengen, werd de kerk in 1982 helaas afgebroken.

Kloosterburen: Sint Willibrordkerk (1868-1869)
De neogotische kruisvormige basiliek had in de oorspronkelijke uitvoering van Pierre Cuypers een vierkante apsis. In 1904 werd deze vervangen door een polygone versie, een ontwerp van... Pierre's zoon Jos Cuypers. Helaas zijn fraaie glas-in-lood ramen in 1969 vervangen door gewone ramen.

Sappemeer: Sint Willibrorduskerk (1872)
Uiteindelijk wordt pas het derde ontwerp van Cuypers voor deze kerk goedgekeurd. Het eerste ontwerp werd vervolgens gebruikt voor de Sint Vituskerk in Blauwhuis (Friesland).

Friesland

Blauwhuis: Sint Vituskerk (1869-1871, foto links)
De eerste van zeven kerken die Cuypers in het voornamelijk protestante Friesland zou bouwen. Zijn eerste ontwerp hiervoor dateert uit 1867, bovendien gebruikt hij er veel onderdelen uit zijn eerste (afgekeurde) ontwerp voor de kerk in Sappemeer (Groningen). Meer info: www.blauhus.nl

Dokkum: Sint Martinus en Bonifatiuskerk (1870-1872)
Een kruisvormige basiliekmet vierkante toren aan de zuidzijde van het koor.

Heeg: Sint Jozefkerk (1876)
Hoewel Cuypers de competitie voor de opdracht won van architect A. Tepe werd hij wel verplicht om een aantal onderdelen van het ontwerp van Tepe te verwerken in de uiteindelijke bouwvorm.

Leeuwarden: Sint Fredericus Gesticht (1881)
Helaas afgebroken in 1966.

Leeuwarden: Bejaardentehuis (1879)
Geen nadere informatie beschikbaar.

Leeuwarden: Sint Bonifatiuskerk (1882-1884)
De grootte van de Sint Bonifatiuskerk leverde in Leeuwarden de nodige weerwil op bij de overwegend protestantse bevolking. De kerk domineerde het stadsgezicht. Zeer bijzonder is de wijze waarop het koor is gebouwd. Op ingenieuse wijze is een spel van licht en ruimte ontstaan.
Meer info: www.stichtingbonifatiustoren.nl

Nes op Ameland: Sint Clemenskerk (1878)
In het ontwerp van de kerk laat Cuypers zich leiden door de traditionele bouwstijl op Ameland, met lage muren en hoge daken. Veel van de houten onderdelen van de kerk zijn vervaardigd in de eigen werkplaatsen van Cuypers en vervolgens verscheept naar Ameland.

Sneek: St. Martinuskerk (1869-1871)
Een kruisvormige basiliek, waarvan de oorspronkelijk ontworpen toren nooit gebouwd is geworden. Het levert o.a. een aardig "stiefdochter"-verhaal op, zie: www.st-martinus.org (klik op Algemene Gegevens).

Wijtgaard: O.L.V. Ten Hemelopnemingkerk (1870)
De kerk, in de Romaans-Gotische stijl van veel kerken in de naburige provincie Groningen werd helaas in 1966 afgebroken, getuige de foto links.

Drenthe

Helaas, er zijn geen gebouwen van Cuypers bekend in de provincie Drenthe.

Overijsel

Zwolle: Het gedenkteken voor Thomas à Kempis (1919)
Cuypers is als commissielid betrokken bij de keuze voor het ontwerp in neogotische stijl van beeldhouwer Friedrich Wilhelm Mengelberg. Meer info: www.bergklooster.nl

Gelderland

Druten: De Heilige Ewaldenkerk (1875-1877)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek in neogotische stijl.

Huissen: Dominicanenklooster (1856-1658)
Een U-vormig kloostercomplex, nog steeds als zodanig in gebruik. Meer info: www.dominicanen.nl/huissen

Kranenburg: Sint Antoniuskerk en pastorie (1855-1856)
De oudste nog bestaande kerk van Pierre Cuypers, een drie-beukige kruisvormige baseliek. De toren is een voorstudie geweest voor de Sint Martinuskerk in Maastricht (Limburg). De kerk is tegenwoordig ingericht als Museum voor Heiligenbeelden.

Kranenburg was de eerste plaats boven de grote rivieren waar Cuypers werkte; alles kwam tot stand in opdracht van telgen van de familie Van Dorth tot Medler. In Kranenburg werkt Cuypers verder nog aan: Koetshuis/Bouwhuis (1855/56), Grafkapel (1865), Processiekapel (1870), School (1879/80), Schoolmeesterswoning (1879/80), Boerderij (1856), Hekwerken (1856) en Graftekens (vanaf ca. 1855). Mogelijk was hij ook betrokken bij de bouw van een logement (1868).

Neerbosch-Nijmegen: St. Antoniuskerk (1879-1880)
Een drie-beukige kruisvormige kerk in neogotische stijl.

Netterden: St. Walburgiskerk (1875-1876)
Cuypers past de laat-gotische kerk aan van een-beuk naar drie-beukig in neogotische stijl. Bovendien wordt de toren verhoogd en veranderd.

Nijmegen: Jezuïtenkerk (1858)
Cuypers restaureert het koor. Helaas inmiddels afgebroken.

Nijmegen: Sint Dominicuskerk (1866-1868)
Cuypers restaureert de kerk en voegt er een beuk (zuid-zijde) en een toren aan toe. De kerk wordt in 1944 verwoest.

Nijmegen: Stadhuis (1880-1882)
Restauratie door Cuypers met nogal drastische veranderingen in de gotische facade.

Nijmegen: Sint Augustinuskerk (1884-1886)
De kruisvormige kerk met een grote toren op de kruising werd bij de geallieerde bombardementen tijdens de tweede wereldoorlog ernstig beschadigd en kort na de oorlog daarom afgebroken.

Ruurlo: St. Willibrorduskerk (1869)
De neogotische kerk van Cuypers, hij bouwt er overigens ook de pastorie, werd in 1938 uitgebreid met twee beuken door architect J.H. Sluijmer. De opdracht voor de kerk is, net als in Kranenburg te danken aan telgen van de familie Van Dorth tot Medler.

Ulft: HH Petrus en Pauluskerk (1865)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek in neogotische stijl. In 1959 afgebroken en vervangen door een gelijkname kerk van architect Antonius Vosman.

Zutphen: Drogenapstoren (1888-1891)
Cuypers restaureert deze middeleeuwse toren.

Zutphen: Berkelpoort (1888)
Bij de restauratie van deze middeleeuwse watertoren behoudt Cuypers de restanten van de ruine. Bij een restauratie (in feite een reconstructie) in 1951-1952 wordt het werk van Cuypers grotendeels tenietgedaan.

Flevoland

Helaas, er zijn geen gebouwen van Cuypers bekend in de provincie Flevoland.

Utrecht

Géén kerken:
Architect Alfred Tepe, Cuypers' grootste concurrent, bouwt ruim 70 neogotische kerken in de provincie Utrecht, als beschermeling van Utrecht's aartsbisschop Schaepman. Cuypers bouwt daardoor in deze provincie geen enkele kerk...

Amersfoort: Koppelpoort (1885-1886)
Bij de restauratie van deze middeleeuwse stadspoort brengt Cuypers voornamelijk cosmetische veranderingen aan die niet altijd in overeenstemming zijn met de werkelijke historie van het gebouw.

Haarzuilens: Kasteel de Haar (1892-1912)
De herbouw van Kasteel de Haar is een van de meesterwerken van Pierre Cuypers. Hij creeert er een 'Gesamtkunstwerk' in neogotische stijl met moderne voorzieningen voor de adellijke bewoners. Meer info: De Haar

Utrecht: Kloostergebouwen bij Dom (1876-1896)
De restauratie van een deel van het oude kathedrale complex, waarbij Cuypers o.a. originele gotische ornamenten reconstrueerd. Veel van Cuypers' werk wordt bij een restauratie in 1935 weer verwijderd.

Utrecht: Huis Zoudenbalch (1905)
Cuypers restaureert de voorzijde van dit middeleeuwse huis in de Donkerstraat, dat door brand in 1903 verwoest was.

Noord-Holland

Alkmaar: Sint Laurentiuskerk (1859-1861)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek in Franse gotische stijl. De pastorie is eveneens ontworpen door Pierre Cuypers.

Alkmaar: Sint Dominicuskerk (1863-1866)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek in vroeg Franse gotische stijl. Omdat de kerk op een klein perceel moet worden gebouwd, zorgt Cuypers voor een ruimtebesparend ontwerp met verdiepingen. De kerk wordt gesloten in 1974 en helaas afgebroken in 1985. Op deze plaats staat tegenwoordig een winkelcentrum, met de naam Domus, waarbij een kleine traptoren van de Sint Dominicuskerk als herinnering is blijven staan.

Amstelveen, Bovenkerk: Sint Urbanuskerk (1875)
Cuypers ontwerpt en bouwt de neogotische kerk op verzoek van Jan Willem Brouwers, de bouwpastoor in Bovenkerk. Brouwers kwam eveneens uit Limburg en was een bevriend met Cuypers. Een drie-beukige halkerk met dwarsschip. Het koor ligt op het oosten, reden voor Cuypers om een toren (gebaseerd op de Grote Kerk in Den Haag) te bouwen, zodat de hoofdingang evenwijdig loopt aan de straat. Meer info: www.urbanusbovenkerk.nl

Amsterdam: O.L.V Onbevlekt Ontvangenkerk (Posthoornkerk) (1860-1863, 1887-1889)
Het is de eerste van zes kerken die Cuypers in Amsterdam bouwt. Zijn inspiratiebron is voornamelijk de Roermondse Munsterkerk. Het is het eerste ontwerp van Cuypers met toren op de kruising. Hij "rekt" het ontwerp in de hoogte uit, zodat de kerk goed zichtbaar wordt tussen de vele omringende huizen. Tegenwoordig is de kerk in gebruik als kantoor/expositieruimte.

Amsterdam: Heilig-Hartkerk (Vondelkerk) (1870-1880)
De Vondelkerk is wellicht de favoriete kerk van Cuypers zelf. Veel huizen in de directe omgeving zijn eveneens door Cuypers ontworpen en gebouwd. Hij heeft zich hier als hedendaagse projectontwikkelaar gemanifesteerd. De grote toren op de kruising is in 1904 door een brand verwoest en wordt door een ontwerp van zoon Jos Cuypers vervangen. In 1978 waren er nog sloopplannen, omdat de kerk vervallen was, maar de Vondelkerk is tegenwoordig in gebruik als kantoorpand.

Amsterdam: Sint Willibrordus buiten de vestekerk (1871-1873, 1897-1899)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek, gebaseerd op de gotische Ilde-de-France. Het eerste ontwerp dateert van 1864-1866. Het koor wordt in 1873 geopend, de dwarsbeuk pas in 1899. Het oorspronkelijke ontwerp kende 7 torens. In 1924 werd er uiteindelijk slechts één gebouwd: een ontwerp van Jos Cuypers diens zoon Pierre jr. De kerk is helaas gesloopt in 1970-1971.

Amsterdam: Centraal Station (1881-1889)
Het Centraal Station is een van Cuypers' "topstukken". Het gigantische gebouw van ruim 300 meter lengte moet als de nieuwe grote en grootse stadspoort van Amsterdam gelden. De keuze voor Cuypers als architect en bouwmeester is daarom niet verrassend. Meer info.

Amsterdam: Rijksmuseum (1876-1889)
Het Rijksmuseum bestaat uit een hoofdgebouw en diverse bijgebouwen en is een combinatie van meerdere stijlen: Renaissance (om uitdrukking te geven aan de tijd waaruit de meerderheid van de te exposeren kunstwerken afkomstig is), Romanse stijl en uiteraard gotische en neogotische stijl. Het gebouw wordt veelal vanuit protestantse hoek "de kathedraal" genoemd. Meer info.

Amsterdam: H.H. Nicolaas en Barbara (De Liefde) (1884-1885)
Een drie-beukige neogotische kerk. Helaas gesloten en vervolgens afgebroken in 1990.

Amsterdam: Sint Dominicuskerk (1884-1893)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek, waarbij Cuypers in het ontwerp stevig heeft moeten woekeren met de zeer beperkt beschikbare ruimte. Cuypers laat zich in het ontwerp leiden door de Italiaanse gotiek. De toren is nooit afgebouwd, omdat de bouwvergunning hiervoor werd geweigerd.

Amsterdam: Maria Magdalenakerk (1889-1891)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek met een toren op de kruising. Helaas gesloopt in 1968. Meer info: members.chello.nl/m.elfers/magdale.htm.

Amsterdam: Woonhuizen Vondelstraat
In Amsterdam bouwt Cuypers ook diverse bekende en minder bekende woonhuizen, o.a. in de Vondelstraat: nr. 3-7 (Vondelhoven), nr. 36-40, nr. 41 (Bierhuis Vondel, voor bierbrouwer Heineken), nr. 75 (Nieuw Leyerhoven) en nr. 77-79 (zijn eigen woonhuis). Cuypers zorgt er tevens voor dat het beeld van Joost van den Vondel wordt opgericht in het toenmalige "Nieuwe Park", het tegenwoordige Vondelpark. Meer info: www.vondelpark.tv.

Blaricum: Sint Vituskerk (1862/1871)
Een drie-beukige kerk. Het eerste ontwerp dateert van 1862. In 1937 wordt de kerk vergroot. Meer info: www.belkerken.nl

Bussum: Sint Vituskerk (1883-1884)
Een neogotische baseliek, gebaseerd op de middeleeuwse Broederenkerk van Zutphen. De kerk is gesloten in 1982, waarna het interieur door brand is verwoest. Tegenwoordig verbouwd tot woonappartementen.

Haarlem: Sint Bavokathedraal (1895-1930)
Het eerste ontwerp voor de Sint Bavokathedraal is weliswaar van Pierre Cuypers, het is echter zijn zoon Jos Cuypers die, vanwege de leeftijd van Cuypers, voor de bouw en de uiteindelijke voltooiing in 1930 zorgt. Meer info: www.rkbavo.nl.

Haarlem: Episcopaal/bisschoppelijk Archief (1875)
Geen nadere informatie beschikbaar.

Hilversum: Sint Vituskerk (1891-1892)
Een vijf-beukige kruisvormige baseliek, met vroege Franse gotische invloeden. Aan het ontwerp heeft ook zoon Jos Cuypers meegewerkt.

Lutjebroek: Sint Nicolaaskerk (1876-1877)
Een drie-beukige neogothische kruisvormige kerk.

Muiden: Muiderslot (1895)
In 1881 ontwerpt Cuypers een herstellingsplan voor de inwendige restauratie van de Grote Zaal (Ridderzaal) van het Muiderslot. Hij krijgt de opdracht van de feestcommissie (waarvan hij zelf lid is) ter gelegenheid van de grote P.C. Hooftherdenking in 1881. Meer info: www.muiderslot.nl.

Ouderkerk aan de Amstel: Sint Urbanuskerk (1865-1867)
Het gebouw is een driebeukige bakstenen kruiskerk met traditiegetrouw het priesterkoor op het oosten gericht. De kerk is verbonden met de pastorie, die eveneens door Cuypers is ontworpen. Zeven gebrandschilderde ramen van glazenier Frans Nicolas (evenals Cuypers afkomstig uit Roermond), zorgen voor een eigen neogotisch lichtspel in de kerk. Meer info: www.kerkenouderkerk.nl

Zuid-Holland

Bodegraven: St. Willibrorduskerk (1859-1862)
Een drie-beukige kruisvormige kerk in sobere vroeg-gotische stijl.

Delft: Nieuwe Kerk (1872)
Cuypers restaureert de kerktoren, in samenwerking met E.H. Gugel.

Delft: Sint Hippolytuskerk (1884-1886)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek. De toren van de kerk is nooit afgemaakt. Helaas gesloopt in 1974.

Den Haag: H. Jacobus de Meerderekerk (1875-1878)
Een drie-beukige kruisvormige kerk. Het bovenste gedeelte van de toren is een kopie van de toren van de Sint Petruskerk in Sittard (Limburg) die hij zo'n 15 jaar eerder gebouwd heeft. Meer info: www.stjacobus.nl.

Rotterdam: O.L. Vrouwe Onbevlekt Ontvangenkerk (1860)
Cuypers ontwerpt een vijf-beukige kerk met koepel en vier torens, ter vervanging van de toenmalige kerk. Slechts een klein deel van het ontwerp wordt gebouwd, maar in 1901 afgebroken om plaats te maken voor een kleinere kerk, die overigens niet door Cuypers is ontworpen.

Vlaardingen: Sint Johannes de Doperkerk (1868-1869)
Een eenvoudiger en kleinere versie van de kerk in Ouderkerk aan de Amstel. De kruisvormige basiliek is helaas afgebroken in 1962, met uitzondering van de toren.

Zeeland

Hulst: St. Willibrorduskerk (1877-1878)
Cuypers bouwt op de oude middeleeuwse kerk een nieuwe toren, helaas in 1944 verwoest.

Vlissingen: Engelse kerk (1905)
Waarschijnlijk de enige protestantse kerk uit Cuypers' oeuvre, bovendien zijn enige gecentraliseerd kerk en uiteraard in gotische stijl. Helaas afgebroken rond 1960.

Noord-Brabant

Breda: Sint Barbarakerk (1866-1869)
Een vijf-beukige kruisvormige baseliek met toren op de kruising. De twee torens aan de voorzijde zijn nooit afgerond. Vanaf 1876 de kathedraal van het Bisdom Breda. Helaas in 1969 afgebroken.

Breda-Princenhage: Sint Martinuskerk (1873-1874)
Restauratie van deze gotische kerk, waarbij de toren door Cuypers in neogotische stijl herbouwd werd.

Demen: Sint Willibrorduskerk (1857-1860)
Bij deze neogotische kerk heeft Cuypers aanvankelijk de vijftiende eeuwse toren van oorspronkelijke kerk behouden. In 1890 wordt deze toren alsnog in neogotische stijl door Cuypers "gerestaureerd".

Deurne: Sint Willibrorduskerk (1881)
Cuypers zorgt voor de restauratie en uitbreiding van de kerk. Het ontwerp van Cuypers wordt in 1961 bij restauratie gewijzigd.

Eindhoven: Sint Catharinakerk (1859-1867)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek, waarin Cuypers duidelijk zijn interpretatie van de (Franse) gothiek toont. Bovendien staat het gebouw en de ornamenten vol van katholieke symboliek, waaronder de twee ongelijke torens. Bron van inspiratie voor Cuypers is Chartres.

Helenaveen: Sint Willibrorduskerk (1857)
Helaas door brand verloren gegaan in 1944.

Helmond: Heilig Hartkerk (1897)
Helaas afgebroken in 1956.

Hoeven: Grootseminarie (1903-1907)
Gebouw in neogotische stijl.

Oeffelt: Sint Salvatorkerk (1853-1854)
Neogotische basiliek, de eerste kerk die Cuypers bouwt. Verwoest in 1944 en in 1954 vervangen door een nieuwe kerk. Waarschijnlijk is dit het eerste Nederlandse bouwwerk dat sinds vele eeuwen weer met gemetselde, stenen gewelven wordt gebouwd. Het toont het vakwerk dat door Cuypers weer wordt geintroduceerd.

Oisterwijk: Sint Petrus' Bandenkerk (1894-1897)
Neogoische kruisvormige kerk, gebaseerd op de layout van de Liebfraukirche in Trier, de oudste gotische kerk van Duitsland. Het ontwerp komt in samenwerking met zoon Jos Cuypers tot stand. Pierre Cuypers ontwerpt hierbij tevens het interieur en de gebrandschilderde ramen. Meer info: www.petruskerkoisterwijk.nl.

Oosterhout: Sint Jankerk (1880-1882)
Bij de restauratie van deze gotische kerk (uitgevoerd door J. van Langelaar) worden nieuwe elementen toegevoegd, inclusief enkele kapellen. Bij een restauratie rond 1970 werden veel van deze elementen weer verwijderd.

Oosterhout: Sint Antoniuskerk (1907-1908)
Het ontwerp van Cuypers bestaat uit een drie-beukige kruisvormige basiliek in neogotische stijl met een koepel op de kruising. De realisatie is niet compleet; zo wordt pas in 1959 de voorste toren afgebouwd.

Oudenbosch: H.H. Agatha en Barbarakerk (1867-1880)
Na een langdurig studie-verblijf in Rome komt Cuypers met een ontwerp dat in feite een kleine copie van de Sint Pieter in Rome is. De voorgevel van de kerk is vervolgens door G. van Swaay toegevoegd in 1892.

Sambeek: Kerk (1879)
Cuypers maakt het restauratieplan voor de kerk, dat later onder beheer van C. Franssen wordt uitgevoerd.

St. Agatha: Kruisherenkerk (1858)
Cuypers restaureert deze middeleeuwse kloosterkerk.

Steenbergen: Sint Gummaruskerk (1900-1902)
De parochie van de Sint Gummaruskerk wil een grotere kerk achter de bestaande. Pierre Cuypers maakt het eerste ontwerp, dat vervolgens door zijn zoon Jos Cuypers en Jan Stuyt verder wordt uitgewerkt. Zij veranderen het neogotische ontwerp in een neoromaans ontwerp, maar het blijft toch kenmerken van Pierre Cuypers' stijl houden. De kerk krijgt een enorm torenspits op de kruising.

Tilburg: Heilig Hartkerk (Noordhoek kerk) (1897-1898)
Deze grote kerk kende een bijzonder brede midden-beuk. Van het oorspronkeleijke ontwerp wordt de grote toren niet gebouwd. De kerk is helaas afgebroken in 1975.

Veghel: Sint Lambertuskerk (1856-1862)
Waarschijnlijk Cuypers' grootste kerk, in feite te groot voor de toenmalige parochie. De kruisvormige basiliek volgt een klassieke Franse gotische stijl, met o.a. een toren die die gebaseerd is op Chartres. Het vakmanschap van Cuypers komt zichtbaar tot uiting in de gemeltselde, stenen gewelven.

Veghel: Franciscanessenklooster (1869-1872)
Cuypers creëert een groot complex in neo-renaissance stijl.

Veghel: Congregatiekapel (1890)
Deze kapel, die Cuypers in neogotische stijl bouwt achter "zijn" Sint Lambertuskerk is tegenwoordig een moskee.

Limburg

Asselt: Sint Dionysiuskerk (1916-1918)
De kerk uit de 11de eeuw wordt gerestaureerd en vergroot. Een nieuw koor wordt in romaanse stijl gebouwd met gebruik van maaskeien en veldkeien.

Baarlo: Heilige Petruskerk (1868-1878)
Het oorspronkelijke ontwerp van Cuypers blijkt te duur, waardoor uiteindelijk een redelijk standaard kruisvormige basiliek wordt gebouwd in neogotische stijl. De toren wordt uiteindelijk pas 12 jaar na de eerste oplevering gebouwd, men heeft nog even moeten sparen. De kerk werd helaas op 18 november 1944 door de Duitsers volledig verwoest.

Bocholtz: Heilige Jacobus de Meerderekerk (1869-1873)
Het niet uitgevoerde ontwerp uit Baarlo wordt als basis gebruikt voor deze kruisvormige basiliek. Rond 1950 wordt het originele werk van Cuypers aangepast: het koor wordt verwijderd en de kerk vergroot.

Boukoul: Villa Graeterhof
De boerderij wordt door een jonge Cuypers medio negentiende eeuw uitgebreid met een jachthuis voor de familie Strens. De Roermondse architect Frans Dupont zorgt later voor een chalet-achtige uiterlijk van het jachthuis. Meer info.

Echt: Sint Landricuskerk (1871-1872)
Cuypers zorgt voor de restauratie en uitbreiding van deze gotische hallenkerk uit de 15e eeuw. Hij verwijderd een romaanse toren uit 1703 en zet ervoor in de plaats een neogotisch ontwerp neer. Deze toren wordt vernield tijdens de tweede wereldoorlog, waarna een nieuw ontwerp voor de toren terugkomt.

Echt: Kapel Carmelitessenklooster (1880)
Kapel in neogotische stijl.

Haelen: Sint Lambertuskerk (1858-1861)
Bij de bouw van deze neogotische kerk wordt een bestaande, oude toren ingepast. Cuypers bouwt de gewelfde plafond niet in hout, zoals gepland, maar in steen. De kerk wordt helaas verwoest in 1944.

Horst: Sint Lambertuskerk (1869)
Restauratie van een drie-beukige hallenkerk, waarbij Cuypers de noordelijke beuk uitbreidt. Helaas verwoest tijdens de tweede wereldoorlog.

Jabeek: Sint Getrudiskerk (1858-1859)
Bij deze drie-beukige kruisvormige basiliek in neogotische stijl wordt een 15e eeuwse toren ingepast. De toren wordt echter wel verhoogd en van een nieuwe spits voorzien.

Kessel: O.L. Vrouw Geboortekerk (1870-1873)
Cuypers bouwt een neogotische basiliek die in 1944 grotendeels wordt verwoest. De kerk wordt vervolgens herbouwd met een nieuw torenontwerp.

Klimmen: Sint Remigiuskerk (1904-1912)
Samen met zoon Jos Cuypers wordt deze romaanse kerk gerestaureerd. De toren wordt één verdieping hoger en tal van romaanse stijlelementen worden aan de kerk toegevoegd.

Koningbosch: O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangenkerk (1863-1864)
De kleine neogotische hallenkerk zonder toren wordt al na een halve eeuw verlaten en enkele decenia later helaas afgebroken.

Linne: Kasteeltje Heysterum (1880)
In 1887 bouwde Cuypers een 2e toren aan het kasteeltje Heyterum dat dateert uit de achttiende eeuw. Een gevelsteen vermeldt het jaartal 1760. Het kasteel is niet te bezichtigen. Zie ook: www.heysterum.nl

Maasbree: Heilige Aldegundiskerk (1866-1867)
De laat-gotische driebeukige pseudobasiliek werd in de 15e eeuw gebouwd. Bij de restauratie door Pierre Cuypers wordt het koor aangebouwd, dat vervolgens 1921 wordt vervangen door zoon Jos Cuypers met het huidige neogotische koor.

Maastricht-Wieck: Heilige Martinuskerk (1856-1858)
Deze drie-beukige kruisvormige basiliek is de eerste kerk die Cuypers in een stadskern bouwt/inpast. De opdracht wint hij in een ontwerpwedstrijd met een neogotisch ontwerp dat gebaseerd is Franse 13e eeuwse gotiek. De toren is gebaseerd op het ontwerp voor de Sint Antoniuskerk in Kranenburg.

Maastricht: Sint Servaaskerk (1860-1892)
De restauratie van de Sint Servaaskerk wordt in twee perioden uitgevoerd: van 1860 tot 1870 en van 1886 tot 1892. Er worden o.a. twee torens vervangen door neogotische uitvoeringen en het gebruik van rode zandsteen door Cuypers werd niet altijd positief ontvangen. Meer info: www.sintservaas.nl.

Maastricht: O.L. Vrouwekerk "Sterre der Zee" (1887-1917)
Bij de restauratie van deze kerk, in samenwerking met zoon Jos Cuypers, blijft de originele kerk in tact. Geen nieuwe elementen of andere uitbreidingen... Meer info: www.sterre-der-zee.nl.

Melick: Heilige Andreaskerk (1867)
Het oorspronkelijke ontwerp voor deze basiliek-achtige kerk maakt Cuypers al in 1853. Het duurt 14 jaar tot de (gedeeltelijke) bouw start. In 1882 worden de zij-beuken toegevoegd door architect Bolsius, die daarmee de kerk volgens het ontwerp van Cuypers afrond. Helaas verwoest tijdens de tweede wereldoorlog.

Mheer: Heilige Lambertuskerk (1876-1879)
Het oorspronkelijk ontwerp uit 1870 wordt vereenvoudigd om zes jaar later uitgevoerd te worden. Het oorspronkelijke drie-beukige ontwerp resulteert in een één-beukige uitvoering.

Nieuwstadt: Sint Johannes de Doperkerk (1862)
Deze 13e eeuwse kerk markeert de overgang van romaanse naar gotische stijl. Bij de restauratie worden de ruimtes aan beide zijden van het koor uitgebreid, maar het plan van Cuypers om de muren van het koor te verhogen gaat niet door. Tijdens de tweede wereldoorlog wordt de kerk ernstig beschadigd, maar vervolgens weer herbouwd.

Nijswiller: Sint Dionysiuskerk (1895)
Deze 12e eeuwse romaanse kerk restaureert Cuypers samen met zijn zoon Jos. Ze breiden de kerk stevig uit en wijken daarbij veelvuldig af van het oorspronkelijke plan.

Ospel: O.L.V. Onbevlekt Ontvangenkerk (1866-1867)
De kruisvormige basiliek in vroeg gotische stijl wordt gelijktijdig met de pastorie gebouwd. In 1944 wordt de basiliek ernstig beschadigd, maar na de tweede wereldoorlog weer in de originele staat teruggebracht.

Oud-Valkenburg: Kasteel Schaloen (1894)
De graaf Villers-Masbourg d’Eclaye, door zijn huwelijk lid geworden van de familie van Hulsberg, vraagt aan Cuypers het familie-kasteel een nieuw aanzicht te geven. Het 17e eeuwse kasteel wordt in neogotische stijl gerestaureerd. De familie van Hulsberg heeft het kasteel tot 1934 bewoond en verkoopt het in 1968. Tijdens de tweede wereldoorlog wordt het kasteel door Duitsers leeggeplunderd en vernield. Tegenwoordig is het in gebruik als Christelijk hotel- en appartementencomplex. Meer info: www.kasteel-schaloen.nl.

Pey: O.L.V. Onbevlekt Ontvangenkerk (1860-1861)
Cuypers ontwerpt en bouwt een kruisvormige basiliek in vroeg Franse gotische stijl.

Posterholt: Kasteel Aerwinkel (1854)
Cuypers bouwt een neogotisch, bakstenen kasteelachtig landhuis met kamers en zalen rondom een overkoepeld trappenhuis. Pierre Cuypers laat in de gevel niet alleen het familiewapen van de familie Geradts na, maar ook zijn eigen wapen en lijfspreuk: 'Credo, Spero, Amo'. Meer info.

Posterholt: Kapel Ursulinnenklooster (1867)
Geen nadere informatie beschikbaar.

Roermond: Woonhuis Swalmerstraat 49 (1851)
Cuypers bouwt voor de Roermondse apothekersfamilie Cloquet een huis, waarbij hij vakmanschap in metselwerk zichtbaar houdt, in tegenstelling tot de tot dan gangbare gevels vol pleiserwerk. Het huis wordt met neogotische elementen versierd. Meer info.

Roermond: Eigen huis en werkplaatsen (1853)
Toendertijd aan de rand van de stad Roermond bouwt Cuypers zijn woonhuis en werkplaatsen in neogotische stijl. Bovendien herbergt het gebouw tevens het woonhuis van zijn compagnon Stoltzenberg. Tegenwoordig is het Stedelijk Museum Roermond hier gevestigd, met uiteraard veel aandacht voor Cuypers. Meer info.

Roermond: O.L.V. Munsterkerk (1863-1890)
De restauratie van de Munsterkerk in zijn woonplaats was destijds niet onomstreden. De laat-romaanse kerk wordt stevig veranderd; de nu zo kenmerkende twee torens aan de voorzijde worden toegevoegd, een 18e eeuwse toren wordt verwijderd en de kleine achthoekige torens worden vierkant. Het resultaat is echter nog altijd bijzonder mooi en zeker een bezoekje waard! Meer info.

Roermond: Bisschoppelijke grafkapel (1887)
De grafkapel op Het Oude Kerkhof is in neoromaanse stijl uitgevoerd, met een centrale koepel. Cuypers' familiegraf is direct aangrenzend gesitueerd. Meer info.

Roermond: Minderbroederskerk (1906-1909)
Deze voormalige Franciscanerkerk uit de 15e eeuw is een driebeukige hallenkerk die door Cuypers gerestaureerd wordt. Met de restauratie wordt, dankzij Cuypers, afbraak voorkomen. O.a. de neogotische preekstoel, twee herenbanken en de koorhekken zijn ontwerpen van Cuypers. Meer info.

Rolduc: Abdijkerk (1891-1902)
Bij de restauratie van de abdijkerk werkt Pierre Cuypers samen met zijn zoon Jos. O.a. wordt het gotisch koor vervangen door een nieuw ontwerp van Cuypers.

Sint Odiliënberg: Kasteel Frymerson (1855)
Het edelmanshuis (jachthuis) is ontworpen door Pierre Cuypers en opgetrokken naast de bestaande kasteelhoeve met tiendschuur. Tevens is het hondehok (!) door Cuypers ontworpen.

Sint Odiliënberg: Sint Wirokerk (1880-1883)
De voormalige abdijkerk, oorspronkelijk in romaanse stijl, was volledig vervallen toen Cuypers aan de restauratie begon. In 1945 werden de toren opgeblazen. Na de oorlog werd de kerk weer hersteld op basis van de ontwerpen van Cuypers, echter wel sober uitgevoerd.

Sittard: Sint Petrus' Stoel van Antiochië kerk (1859-1861)
Deze drie-beukige kruisbasiliek dateert al van de vroege middeleeuwen. In 1857 verwoest een brand een deel van de kerk, waarna Cuypers voor de restauratie zorgt. Hij ontwerpt o.a. een nieuwe doopkapel, waarvoor enkele 15e eeuwse kapellen moeten wijken.

Stevensweert: Stadhuis (1857)
Cuypers bouwt een relatief eenvoudig gebouw in neogotische stijl.

Susteren: Stiftskerk of Sint Amelbergakerk (1885-1890)
Bij de restauratie van deze oude romaanse driebeukige kruisbasiliek veranderd Cuypers het uiterlijk door o.a. de oorspronkelijke achthoekige kerktoren te vervangen door twee vierkante torens.

Swalmen: Pastorie (1859)
Geen nadere informatie beschikbaar.

Tegelen: Kerk (1873-1874)
Het betreft een restauratie en uitbreiding, waarvan geen nadere informatie beschikbaar is.

Thorn: Stiftskerk (1860-1885)
Deze driebeukige kruisvormige basiliek is deels romaans en deels gotisch en voornamelijk in marmer uitgevoerd. Cuypers' restauratie zorgt voor het herstel van de romaanse toren, overigens uitgevoerd met neogotische decoraties. Tijdens de tweede wereldoorlog wordt de toren verwoest, maar naderhand op basis van Cuypers' ontwerp weer opgebouwd.

Valkenburg: H.H. Nicolaas en Barbarakerk (1904)
Cuypers restaureert en vergroot deze middeleeuwse kerk (een laatgotische pseudobasiliek), waarbij veel marmer wordt gebruikt.

Valkenburg: Openlucht theater (1915-1916)
In de Valkenburgse heuvels (genaamd de Heksenkeuken) wordt een prachtig openluchttheater gerealiseerd. In de rotswand wordt een tribune uitgehouwen met plaats voor 1200 toeschouwers. Het theater krijgt een unieke sfeer en perfecte akoestiek en kent vele successen. Meer info: www.theatervalkenburg.nl.

Valkenburg: Romeinse Katakomben (1908)
Onder leiding van Pierre Cuypers werden delen van de belangrijkste Romeinse katakomben uiterst zorgvuldig gekopieerd in een van de mergelgroeven van Valkenburg. Ze zijn nog steeds te bezoeken. Meer info: www.katakomben.nl.

Venlo: Sint Martinuskerk (1878-1881)
Bij de restauratie van de Sint Martinuskerk voegt Cuypers een niet neogotisch deel toe aan de middeleeuwse toren en wordt daarbij tevens een nieuwe toegang gemaakt in de toren.

Venlo: Bedevaartskapel (1916)
Cuypers restaureert de kapel en vergroot daarbij het koor.

Venlo-Zuid: O.L.V. Onbevlekt Ontvangenkerk (1913)
Deze drie-beukige kruisvormige basiliek in neogotische stijl is de laatse kerk die door Pierre Cuypers wordt ontworpen. Tijdens de tweede wereldoorlog wordt de kerk ernstig beschadigd en vervolgens gerestaureerd door architect Stoks.

Venray: Pastorie (1850)
Waarschijnlijk het eerste gebouw van de hand van Cuypers, een symmetrisch vormgegeven pastorie.

Venray: Ursulinenkapel Klooster Jerusalem (1863)
Helaas verwoest in 1944. Geen nadere informatie beschikbaar.

Wessem: Sint Medarduskerk (1866/1899)
Cuypers zorgt voor de restauratie van deze mergelstenen basiliek. Tijdens de tweede wereldoorlog wordt de kerk vrijwel volledig verwoest, maar na de oorlog weer herbouwd.

België:
Achel: Abdijkerk Achelse Kluis (1885)
Kerk in neogotische stijl bij het klooster en de bekende kloosterbrouwerij.

Brussel: Sint Antonius van Paduakerk (1867)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek in neogotische stijl. Cuypers bouwt hierbij het eerste stenen gewelfde dak van België.

Brussel: Sint Jozefkerk (1870)
Cuypers bouwt de Carmelitessenkerk af, in neo-romaanse stijl.

Chevremont: Kerk en klooster (1876-1877)
Een drie-beukige kruisvormige baseliek in neogotische stijl. De toren is niet veel groter dan de kerk zelf. Het klooster bestaan uit vier vleugels rond een vierkant plein.

Hamont: Kapel Ursulinenklooster (1914)
Een kapel in neogotische stijl.

Mons: Sacramentkapel (1874)
Cuypers restaureert de kapel en voegt (uiteraard) decoraties toe.


Duitsland:
Mainz: Dom van Mainz/Kathedraal St. Martinus (1872-1877)
Met de restauratie van de Dom wordt Cuypers' naam gevestigd in Duitsland. Op 26 juli 1877 wordt hij opgenomen in de Duitse "Kunst Gewerbe Verein". Hij restaureert de Dom, het geheel in neo-romaanse stijl, uitgevoerd in rode zandsteen. Ook voegt hij er nieuwe elementen aan toe, zo wordt de oude centrale koepeltoren door een spitse toren vervangen.


Zwitserland:
Davos: Kerk (1888)
Cuypers zorgt voor een ontwerp dat enkele jaren later uitgevoerd wordt. Helaas verder geen informatie beschikbaar.


Noorwegen:
Frederikshald: Sint Peterkerk (1874)
Geen nadere informatie beschikbaar. De plaats heet tegenwoordig Halden. Wel is er meer info in de Noorse taal, inclusief een Noorse toelichting over Pierre Cuypers(!): www.artemisia.no/arc/historisk/halden/st.peter.kirke.html

De Werkgroep Pierre Cuypers probeert op deze pagina een volledig overzicht van het werk van Cuypers te realiseren. Ontbreken er in dit overzicht gebouwen, laat het dan weten via webmaster@cuypersroermond.nl.

Bronnen: o.a. Nai, Wikipedia, www.kerkgebouwen-in-limburg.nl en Archimon.

Speciale dank aan de heer Niemeijer voor de aanvullende informatie over Cuypers in Gelderland.